سیستم ایمنی چیست ؟ سیستم ایمنی ما شبکهی بزرگی از اندام ها، سلول ها، پروتئینها (آنتی بادی ها) و مواد شیمیایی است. این مجموعهی بزرگ در همکاری با یکدیگر، از بدن ما در برابر عوامل بیماریزای مختلف مانند ویروسها، باکتریها، قارچها و انگلها محافظت میکند. یک سیستم ایمنی سالم میتواند در برابر عفونتهای مختلف و بیماریها مقاومت کند و مانع از آسیب های جدی به بدن شود. سیستم ایمنی قدرتمند می تواند ما را در برابر یک سرماخوردگی ویروسی ساده تا شرایط بسیار جدی تر مانند ابتلا به سرطانهای مختلف بیمه کند.
حال سوال این است که چگونه می توان سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) تقویت نموده تا بتوانیم از بدخیمی و سرطانهای ناشی از آن جلوگیری کنیم؟ باید بدانید که داشتن سبک زندگی سالم در تقویت سیستم ایمنی شما برای مقابله با ویروس ها مانند ویروس پاپیلومای انسانی نقش بسزایی دارد. در ادامه به راههای داشتن سبک زندگی سالم میپردازیم.
- فعالیت های منظم بدنی و ورزش: مطالعات مختلف نشان می دهد که سیستم ایمنی بدن ما پاسخ بسیار مثبتی به فعالیت های منظم بدنی و ورزش نشان می دهد، پس بسیار ضروریست که در برنامهی روزانه ی خود، حتما زمانی را به ورزش و تحرک خصوصا ورزشهای هوازی اختصاص دهید. اگر به هر دلیلی نمی توانید به باشگاه های ورزشی بروید، میتوانید هر روزه و یا حداقل یک روز در میان زمانی را به پیادهروی (به مدت 20 تا 30 دقیقه با سرعت 6 کیلومتر در ساعت) اختصاص دهید.
- برنامه منظم خواب: خواب کافی شبانه داشته باشید. سعی کنید حداقل 8 ساعت در شب بخوابید. کمبود خواب تاثیرات منفی بر عملکرد سیستم ایمنی ما دارد و می تواند ریسک ابتلا به عفونت ها از جمله HPV و همچنین ابتلا به بدخیمی های ناشی از آن را افزایش دهد.
- نوشیدن آب: به دنبال پیروی از عادات سالم، درطول شبانه روز آب فراوان بنوشید. آب تعادل را برای بدن به ارمغان میآورد. آب فراوان، ما را از شر سموم و مواد زائد آسوده می کند. هیدراته ماندن بدن می تواند به عملکرد صحیح سیستم ایمنی،کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب های بافتی کمک کند، به همین علت، یکی از مهمترین دستورات پزشکان به ما هنگام بیماری، نوشیدن آب و مایعات فراوان است. پس از این داروی اعجازآمیز برای مقابله با ویروس پاپیلوما نیز غافل نشوید.
- دوری از استرس: از تنش و استرس دوری کنید. محققین بر این باورند که داشتن استرس مزمن از طریق ایجاد التهاب در بدن مستقیما باعث ضعف عملکرد سیستم ایمنی ما می شود و ریسک ابتلا به عفونت های ویروسی مانند HPV و همچنین عود مجدد آن ها را افزایش می دهد. خواب کافی، ورزش مرتب، انجام یوگا و مدیتیشن به میزان زیادی به مدیریت استرس کمک می کند. تشخیص عفونت مقاربتی میتواند بسیار استرسزا باشد، اما نباید از ابتلا به HPV خجالت بکشید. ممکن است تعجب کنید که وقتی با خانواده یا دوستان مورد اعتماد خود در مورد تشخیص خود صحبت کنید، متوجه میشوید که افراد زیادی با این عفونت دست و پنجه نرم کردهاند. به یاد داشته باشید که HPV شایع ترین عفونت مقاربتی است و شما تنها نیستید، به طوری که عموم مردم حداقل یک بار در طول زندگی به این ویروس آلوده میشوند.
- عدم مصرف مواد مضر: از مصرف سیگار، قلیان و مشروبات الکلی به شدت خودداری کنید، زیرا پاسخها و مسیرهای عملکردی سیستم ایمنی که به دفاع علیه ویروس ها ختم می شود را کند و تخریب می کند. نوشیدنیهای الکلی تاثیر منفی بر تمام بخشهای سیستم ایمنی ما یعنی سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی دارند. لازم نیست که دائما الکل مصرف کنید، حتی با یک بار مصرف نوشیدنی سیستم ایمنی شما تا 24 ساعت به حداقل کیفیت لازم تنزل میکند. بنابراین هیچ سطح مجازی برای نوشیدن الکل وجود ندارد و اثرات کوتاه مدت و بلندمدت جبران ناپذیری بر بدن ما دارد. یکی از این اثرات این است که، علائم بیماری ها شدیدتر و طولانی تر می شوند و سیستم ایمنی ما باید زمان بیشتری صرف شناسایی و پاسخ به عامل ایجادکنندهی آن کند. درمورد ویروس پاپیلوما نیز به همین صورت است و سیستم ایمنی نمیتواند ویروس را از سلول های ما حذف کرده و ویروس ماندگار شده، به دنبال این اتفاق ممکن است انواع بدخیمی های ناشی از این ویروس ایجاد شود.
- پرهیز از فست فود و غذاهای مضر: امروزه به علت سبک زندگی مدرن، فست فود ها و مواد غذایی فراوری و فوق فراوری شده مانند انواع سوسیس،کالباس، نودل، انواع کنسرو و غذاهای آماده و منجمد کارخانه ای بسیار مورد استقبال هستند. طبق نظر متخصصین تغذیه، مواد غذایی فراوری شده به علت دارا بودن میزان بالای اسیدهای چرب اشباع و مضر، میزان پایین چربیهای مفید مانند امگا3 و استفادهی بیش از اندازه از نمک و شکر تصفیه شده و همچنین وجود مقادیری از مواد افزودنی برای ماندگاری طولانی مدت، بهبود بافت و طعم آنها، باعث افزایش التهاب در بدن می شوند و بر عملکرد صحیح سیستم ایمنی تاثیرات منفی دارند، در نتیجه، به کاهش مقابله با عفونت ها از جمله HPV و افزایش خطر ابتلا به سرطانهای ناشی از HPV منجر می شوند. استفاده از این مواد غذایی، هم چنین افزایش ریسک ابتلا به آلرژی و بیماریهای خود ایمنی را به دنبال دارد. در مصرف شکر و قندهای مصنوعی، نمک و غذاهای شور و حاوی چربی های مضر تعادل را رعایت کنید زیرا باعث افزایش بیان پروتئینهای پیش التهابی و التهابی در بدن میشوند و ضعف عملکردی سیستم ایمنی را به دنبال دارند.
- استفاده از آنتی اکسیدانها: برای حفاظت از سیستم ایمنی خود بهتر است از یک رژیم غذایی متعادل و سالم که غنی از آنتی اکسیدان ها است، پیروی کنید.
آنتی اکسیدان ها مولکولهایی هستند که از آسیبهای سلولی ناشی از ازدیاد رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری کرده و آن را کاهش می دهند، در نتیجه به پیشگیری و مقابله با انواع عفونت ها و بیماری ها از جمله دیابت، بیماری قلبی- عروقی و بدخیمی و سرطان ها کمک می کنند. عواملی محیطی (مانند آلودگی هوا و اشعهی فرابنفش)، استرس، سبک زندگی و تغذیه ی ناسالم، باعث تشکیل بیش از حد رادیکال های آزاد در بدن می شوند.
به بیانی ساده باید بدانید که آنتی اکسیدان ها برای بقای سلول های بدن و تقویت سیستم ایمنی جهت مقابله با ویروسها مانند ویروس پاپیلوما به شدت ضروری هستند که به وفور در تغذیه ی سالم به ویژه میوه ها، سبزیجات و سایرخوراکی های گیاهی یافت می شوند. ویتامین های C و E نمونههای معروفی از آنتی اکسیدانها هستند، همچنین ویتامین A و B6، مس، زینک و سلنیوم نیز آنتیاکسیدان هستند.
در جدول زیر به مهم ترین خوراکی های حاوی آنتی اکسیدان پرداختهایم:
میوه ها | سبزیجات | سایر منابع گیاهی |
مرکبات (پرتقال، نارنگی و لیموها) | فلفل دلمه ای | زردچوبه |
کیوی | فلفل قرمز تازه | زنجبیل تازه |
سیب و به | انواع کلم (پیچ و بروکلی) | انواع بادام |
انواع توت | سیر تازه و پیاز | گردو و کنجد |
میوه های قرمزرنگ (توت فرنگی، گیلاس و آلبالو) | گوجه فرنگی | تخمه کدو وآفتابگردان |
انار | اسفناج، تربچه، پیازچه و تره | زیتون و روغن زیتون |
موز | کاهو | چای سبز |
انواع آلو | قارچ | حبوبات (لوبیا، عدس و نخود) |
گوشت بدون چربی، سینهی مرغ، تخم مرغ، ماهیها (مانند سالمون و قزلآلا) و میگو نیز از منابع آنتی اکسیدان محسوب میشوند، اما نه به اندازهی میوه ها و منابع گیاهی. بنابراین روزانه تا میتوانید ازمواد غذایی تازه، میوهها و سبزیجات در رژیم غذایی خود بهره ببرید.
E هشدار: استفاده از مکمل ها و ترکیباتی که تحت عنوان “تقویت کننده سیستم ایمنی”، در داروخانهها و در بازار توزیع میگردد به دلیل عدم وجود ادله علمی معتبر، توصیه نمیشود. به جای استفاده از این نوع ترکیبات، مصرف منظم غذاها، سبزیجات و میوه های حاوی منابع آنتی اکسیدان قویا تجویز میگردد.
به طور خلاصه، اگر HPV برای شما تشخیص داده شده است، باید بدانید که بیشتر موارد این بیماری طی دو سال خود به خود برطرف می شود. برای کمک به مبارزه با HPV و بازیابی سلامت، می توانید با ترک سیگار، کاهش سطح استرس و تغییر رژیم غذایی، برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود اقدام نمایید. همچنین ممکن است پزشک شما برای علائم خاص شما، درمان را توصیه کند. به خاطر داشته باشید که HPV بسیار شایع است و شما تنها نیستید.